معاون پژوهش جهاد دانشگاهی واحد کردستان گفت: توجه به پروژه‌های عمرانی در سال‌های اخیر معمولاً معطوف به ملاحظات اقتصادی بوده و پیامدهای اجتماعی پروژه‌ها که گاه اثرات مخربی بر جامعه شهری دارند، ارزیابی نمی‌شود. از این رو به اجتماعات محلی، و هویت شهری توجه چندانی نمی شد. حال ارزیابی تاثیرات اجتماعی، فرهنگی (اتاف) نه تنها میتواند پاسخی به مشکلات پروژه‌های عمرانی شهری باشد بلکه آنالیز سیاست‌های توسعه شهری نیز قلمداد میشود.
جاهده تکیه خواه در گفت و گو با ایسنا، با بیان اینکه کشورهای پیشرو در دنیا با استفاده از روش ارزیابی تاثیرات اجتماعی فرهنگی (اتاف) در پی توسعه متوازن هستند، اظهار کرد: در همین راستا جهاد دانشگاهی کردستان بر اساس رسالت خود اقدام به تاسیس مرکز ارزیابی تاثیرات اجتماعی، فرهنگی (اتاف)، در سال جاری کرده است چرا که توجه بیش از پیش به تاثیرات اجتماعی، فرهنگی در روند اجرای پروژه‌های عمرانی مختلف و رصد این آثار در طرح‌ها و تصمیمات، پروژه‌ها و اقدامات در شهرها و توجه به اثرگذاری مستقیم یا غیرمستقیم موارد ذکر شده در تسهیل زندگی انسان‌ها، مسأله‌ای ضروری و اجتناب ناپذیر است.
وی بیان کرد: این مرکز فعالیت‌های خود را در زمینه مشاوره به ادارات، سازمان‌ها، نهادها و … در خصوص ارزیابی تاثیرات اجتماعی، فرهنگی شروع کرده است.
معاون پژوهش جهاددانشگاهی واحد کردستان، در ارتباط با گروه اتاف جهاددانشگاهی استان عنوان کرد: اجرای صحیح اتاف که همان پیوست مطالعات فرهنگی اجتماعی برای مطالعه طرح‌های گوناگون است، باعث جلوگیری از اتلاف منابع و تقویت سرمایه اجتماعی میشود.
وی افزود: ارزیابی تأثیرات اجتماعی پروژه‌های عمرانی مختلف شهری به معنای بررسی آثار و پیامدهای اجتماعی مثبت و منفی یک پروژه در برهه‌های زمانی قبل از اجراء، در حینِ اجراء، و پس از بهره برداری به منظور تهیه برنامه مدیریت اجتماعی آن است. برای مثال میتوان به بررسی صورت گرفته توسط این مرکز در خصوص زیرگذر و مجتمع تجاری زیرزمینی آزادی سقز و ارائه پیامدهای مثبت و منفی آن به شهرداری سقز اشاره کرد.
تکیه خواه بیان کرد: برخی اوقات پروژه‌های عمرانی و بودجه‌های شهری نه تنها نوسازی و نزدیک شدن به توسعه شهری را ایجاد نمی‌کنند بلکه بستری برای بروز مصائب و مشکلات اجتماعی را ایجاد می‌کنند که اگر به سرعت اثرات آن بروز پیدا نکند، مخاطرات آن نسل‌های آینده را نیز تهدید میکند.
وی در ادامه بیان کرد: در حالی که به دنبال سرنخ مشکلات اجتماعی می‌گردیم و درکلاف سردرگم مسائل شهرنشینی جستجو می‌کنیم، دنیا با استفاده از ارزیابی تاثیرات اجتماعی فرهنگی (اتاف) در پی توسعه متوازن است .
معاون پژوهش جهاددانشگاهی واحد کردستان به فواید ارزیابی نظرات شهروندان در اتاف اشاره کرد و افزود: دریافت نظرات شهروندان و تکیه بر خردجمعی، زمینه را برای مشارکت مدنی آنان در فرآیندهای اجتماعی هموار کرده و هزینه‌های اداره شهر را کاهش می‌دهد.
وی اذعان کرد: پاسخ مناسب به انتظارات شهروندان، حجم نارضایتی عمومی و زمینه‌های قانون گریزی را کاهش می‌دهد چرا که مدیریت شهری، هزینه‌های گزافی را بابت قانون‌گریزی شهروندان پرداخت میکند.
تکیه خواه مدل مراحل انجام طرح ارزیابی در اتاف را اینگونه برشمرد و گفت: شناسایی نیاز به انجام مطالعه اتاف، شناسایی اقدام توسعه‌ای، دامنه‌یابی، جمع‌آوری داده‌های پایه‌ای، برآورد اولیه از تأثیرات احتمالی، گزینش و مطالعه تأثیرات مهم، ارزیابی گزینه‌های بدیل، تدوین پیشنهادات برای کاستن از اثرات منفی، طراحی و اجرای نظام نظارت از مراحل انجام طرح اتاف هستند.
وی خاطرنشان کرد: مسئولیت اجتماعی تدابیر و رفتارهای تجاری در حـوزه‌هـای کارگری، مصرف کننده‌ها، حمایت‌هـای زیـست محیطـی و حقـوق بـشر، ضوابط رفتار، اخلاق و اطاعت پـذیری، فعالیـت اجتمـاعی، خیـر خـواهی شـرکتی، را در بـر مـی‌گیـرد و متاسفانه عدم بروز مسئولیت اجتماعی در کشورهای جهان سوم، ضرورت توجه به ارزیابی اجتماعی را پدید می آورد.
تکیه خواه در پایان یادآور شد: ضرورت توجه به ارزیابی تاثیرات اجتماعی و فرهنگی از جانب نهاد ها و سازمان‌ها و تعامل بیشتر با مردم و دخیل دادن نظر آنان در این زمینه، عرصه را برای تسهیل اجرای طرح ها ی مختلف و پروژه های گوناگون فراهم آورده و جهاد دانشگاهی کردستان آمادگی خود را برای همکاری و تحقیق در مطالعه پیوست مطالعات فرهنگی و اجتماعی پروژه‌های عمرانی و شهری اعلام می‌دارد.